Võng mạc là một trong những cấu trúc quan trọng nhất của mắt, giữ vai trò quyết định trong việc hình thành hình ảnh và thị lực. Bất kỳ tổn thương nào tại võng mạc cũng có thể dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng, thậm chí mù lòa nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu về võng mạc, các bệnh lý thường gặp và cách chăm sóc sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ “cửa sổ tâm hồn” của mình.

Võng mạc là gì?

Võng mạc là một lớp mô thần kinh mỏng nằm ở đáy mắt, hoạt động giống như “tấm phim” của một chiếc máy ảnh. Cấu tạo của võng mạc gồm hàng triệu tế bào cảm thụ ánh sáng (que – cone) và hệ thống mạch máu tinh vi. Khi ánh sáng đi vào mắt, võng mạc sẽ tiếp nhận, chuyển đổi thành tín hiệu, rồi truyền qua dây thần kinh thị giác lên não để tạo thành hình ảnh.

Nhờ võng mạc, con người có thể nhìn rõ màu sắc, độ tương phản, hình khối và phân biệt được chi tiết trong môi trường ánh sáng khác nhau. Vì vậy, bất kỳ tổn thương nào tại võng mạc đều ảnh hưởng rất lớn đến khả năng nhìn.

Các bệnh lý thường gặp ở võng mạc

Võng mạc là cơ quan rất nhạy cảm nên dễ bị tác động bởi tuổi tác, bệnh lý toàn thân hoặc chấn thương. Một số bệnh lý võng mạc phổ biến gồm:

Bong võng mạc

Là tình trạng võng mạc tách khỏi lớp mô nuôi dưỡng bên dưới. Đây là cấp cứu nhãn khoa, nếu không điều trị sớm có thể gây mù lòa vĩnh viễn.

Lỗ hoàng điểm, màng trước võng mạc

Hoàng điểm là vùng quan trọng nhất của võng mạc giúp nhìn chi tiết. Khi bị lỗ hoặc xuất hiện màng xơ, hình ảnh sẽ bị méo, biến dạng, khó nhìn chữ hoặc vật nhỏ.

Bệnh võng mạc tiểu đường

Là biến chứng nguy hiểm của tiểu đường gây xuất huyết, phù võng mạc, tân mạch bất thường. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người trong độ tuổi lao động.

Thoái hóa hoàng điểm tuổi già (AMD)

Thường gặp ở người trên 50 tuổi, gây giảm thị lực trung tâm, nhìn vật bị méo hoặc tối sầm.

Viêm võng mạc

Do nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc tác nhân khác, có thể đe dọa thị lực nếu không điều trị.

Triệu chứng cảnh báo bệnh võng mạc

Khi võng mạc gặp vấn đề, người bệnh thường nhận thấy:

✔ Nhìn mờ, méo hình

Vật thể biến dạng, đường thẳng thành đường cong — dấu hiệu thường thấy ở bệnh hoàng điểm.

✔ Xuất hiện “ruồi bay”, chớp sáng

Là tình trạng dịch kính kéo giật võng mạc, cảnh báo rách hoặc bong võng mạc.

✔ Mất thị lực từng vùng, nhìn tối sầm như có màn che

Dấu hiệu nguy hiểm, cần cấp cứu ngay.

✔ Giảm thị lực trung tâm hoặc ngoại vi

Biểu hiện chức năng võng mạc bị suy giảm — đặc trưng của AMD hoặc glaucoma.

Khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào trên, người bệnh cần đi khám mắt ngay, tránh để tiến triển nặng.

Phương pháp chẩn đoán võng mạc

Tại các bệnh viện mắt chuyên khoa, bác sĩ sẽ chỉ định các kỹ thuật chẩn đoán hiện đại nhằm đánh giá toàn diện võng mạc:

Soi đáy mắt (Fundoscopy)

Quan sát trực tiếp cấu trúc võng mạc, phát hiện xuất huyết, phù nề, rách võng mạc.

Chụp cắt lớp quang học OCT

Giúp phân tích cấu trúc từng lớp của võng mạc với độ chính xác cao đến micromet.

Siêu âm nhãn cầu

Áp dụng khi võng mạc bị che khuất bởi đục dịch kính hoặc đục thủy tinh thể.

Chụp mạch huỳnh quang (FA)

Đánh giá hệ thống mạch máu võng mạc, phát hiện rò rỉ, tắc mạch, tân mạch.

Các phương pháp này đặc biệt quan trọng trong chẩn đoán bệnh võng mạc tiểu đường, thoái hóa hoàng điểm và bong võng mạc.

Điều trị các bệnh lý võng mạc

Phác đồ điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ tổn thương và nguyên nhân gây bệnh:

Thuốc tiêm nội nhãn

• Anti-VEGF: dùng cho phù hoàng điểm, AMD, tân mạch võng mạc.
• Corticoid nội nhãn: giảm phù, giảm viêm.

Laser quang đông võng mạc

Ngăn chặn tân mạch, xử lý rách võng mạc trước khi bong.

Phẫu thuật cắt dịch kính (Vitrectomy)

Áp dụng trong trường hợp xuất huyết dịch kính nặng, bong võng mạc, lỗ hoàng điểm hoặc màng trước võng mạc.

Kiểm soát bệnh nền

• Điều chỉnh đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường.
• Kiểm soát huyết áp, mỡ máu nhằm giảm tổn thương mạch máu võng mạc.

Điều trị võng mạc là quá trình dài hạn, đòi hỏi kỹ thuật cao và thiết bị hiện đại.

Phòng ngừa và bảo vệ võng mạc

Để giữ cho võng mạc khỏe mạnh, bạn cần:

✔ Khám mắt định kỳ

Đặc biệt với người trên 40 tuổi hoặc mắc tiểu đường, tăng huyết áp.

✔ Dinh dưỡng tốt cho mắt

Ưu tiên các thực phẩm giàu:

• Vitamin A

• Lutein & Zeaxanthin

• Omega-3 (có trong cá hồi, cá thu)

✔ Tránh các thói quen gây hại

• Bỏ thuốc lá
• Hạn chế rượu bia
• Giảm thời gian nhìn màn hình

✔ Lựa chọn bệnh viện chuyên khoa võng mạc uy tín

Phần lớn bệnh lý võng mạc có thể cứu chữa nếu phát hiện sớm.

Võng mạc là bộ phận then chốt quyết định thị lực của mắt. Các bệnh lý võng mạc thường diễn tiến âm thầm nhưng để lại hậu quả nặng nề nếu không điều trị kịp thời. Chủ động thăm khám định kỳ, nhận biết sớm triệu chứng và lựa chọn đúng cơ sở điều trị sẽ giúp bạn bảo vệ thị lực trọn vẹn.

Nếu bạn đang gặp vấn đề như nhìn mờ, méo hình, ruồi bay, chớp sáng — hãy đến ngay Bệnh viện Mắt Ánh Dương để được soi đáy mắt, chụp OCT và tư vấn bởi đội ngũ chuyên gia võng mạc giàu kinh nghiệm.

Đặc biệt, Bệnh viện Mắt Ánh Dương áp dụng đầy đủ Bảo hiểm Y tế và Bảo hiểm Nhân thọ. Điều này giúp bệnh nhân giảm đáng kể chi phí thăm khám – điều trị và yên tâm hơn trong hành trình chăm sóc thị lực lâu dài.

👉 Đặt lịch thăm khám qua Hotline: 0866 084 828
Bảo vệ võng mạc hôm nay chính là bảo vệ ánh sáng ngày mai.