Lác mắt ở trẻ em (hay còn gọi là lé) không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với sự phát triển thị lực và khả năng học tập. Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật lác trẻ em là giải pháp quan trọng giúp điều chỉnh sự lệch trục của mắt, khôi phục khả năng nhìn hai mắt và mang lại đôi mắt cân đối, khỏe mạnh.

Bài viết này sẽ giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về lác mắt, khi nào cần phẫu thuật, quy trình diễn ra như thế nào và những điều cần lưu ý để con có kết quả điều trị tốt nhất.

Lác mắt ở trẻ em là gì?

Lác mắt là tình trạng hai mắt không nhìn về cùng một hướng. Một mắt có thể nhìn thẳng, trong khi mắt còn lại bị lệch vào trong (lác trong), lệch ra ngoài (lác ngoài), hoặc lệch lên trên, xuống dưới.

Theo các nghiên cứu nhãn khoa, lác chiếm khoảng 2 – 4% trẻ em và thường xuất hiện ở giai đoạn từ 2 – 5 tuổi. Nếu không điều trị kịp thời, trẻ có nguy cơ bị nhược thị (mắt kém phát triển thị giác vĩnh viễn) và ảnh hưởng đến khả năng học tập, sinh hoạt.

Nguyên nhân gây lác ở trẻ em

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng lác ở trẻ, bao gồm:

• Di truyền: Nếu trong gia đình có cha mẹ hoặc anh chị từng bị lác, nguy cơ trẻ mắc cũng cao hơn.

• Tật khúc xạ: Cận thị, viễn thị, loạn thị không được phát hiện và điều chỉnh kịp thời.

• Tổn thương thần kinh – cơ: Do ảnh hưởng trong quá trình mang thai, sinh nở hoặc các bệnh lý thần kinh.

• Bệnh lý toàn thân: Một số bệnh như bại não, hội chứng Down cũng có thể làm tăng nguy cơ bị lác.

Khi nào trẻ cần phẫu thuật lác?

Không phải tất cả trường hợp lác đều cần can thiệp bằng phẫu thuật. Nhiều trẻ có thể điều chỉnh bằng kính mắt, bịt mắt hoặc tập luyện thị giác. Tuy nhiên, phẫu thuật sẽ được chỉ định khi:

• Trẻ bị lác bẩm sinh, mức độ nặng.

• Lác do nguyên nhân cơ vận nhãn (cơ điều khiển mắt yếu, không đồng bộ).

• Lác không cải thiện sau khi đã điều trị bằng các phương pháp khác.

• Lác ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, tâm lý và sự phát triển thị giác.

Theo các bác sĩ nhãn khoa, thời điểm tốt nhất để phẫu thuật lác trẻ em thường là từ 2 – 6 tuổi. Đây là giai đoạn não bộ còn khả năng phục hồi và phát triển thị giác hai mắt. Nếu can thiệp muộn, kết quả có thể không đạt tối ưu.

Quy trình phẫu thuật lác trẻ em

Quy trình phẫu thuật được tiến hành tại bệnh viện mắt chuyên khoa với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Các bước cơ bản gồm:

1. Khám và đánh giá toàn diện

• Đo thị lực, khúc xạ, góc lệch của mắt.

• Kiểm tra chức năng hợp thị và tình trạng nhược thị.

• Xác định cơ vận nhãn bị ảnh hưởng để đưa ra kế hoạch phẫu thuật phù hợp.

2. Chuẩn bị phẫu thuật

• Trẻ được gây mê toàn thân để đảm bảo an toàn và không cảm thấy đau đớn.

• Thời gian phẫu thuật thường kéo dài 30 – 60 phút tùy mức độ lác.

3. Tiến hành phẫu thuật

• Bác sĩ sẽ điều chỉnh vị trí và sức căng của cơ vận nhãn (làm yếu hoặc tăng cường lực cơ).

• Sau khi hoàn tất, mắt được khâu lại bằng chỉ tự tiêu.

4. Hồi phục sau mổ

• Trẻ có thể về trong ngày hoặc theo dõi 1 – 2 ngày tùy tình trạng.

• Mắt có thể đỏ, sưng nhẹ trong vài ngày đầu, sau đó dần ổn định.

Phẫu thuật lác trẻ em có đau không?

Nhiều phụ huynh lo lắng về việc con sẽ đau trong quá trình mổ. Thực tế, phẫu thuật được thực hiện dưới gây mê toàn thân nên trẻ hoàn toàn không cảm nhận đau. Sau phẫu thuật, trẻ chỉ có thể hơi cộm, đỏ mắt hoặc khó chịu nhẹ nhưng tình trạng này nhanh chóng cải thiện với thuốc nhỏ mắt và thuốc giảm đau theo chỉ định bác sĩ.

Ưu điểm của phẫu thuật lác trẻ em

• Khôi phục tính thẩm mỹ: Giúp trẻ có đôi mắt cân đối, tự tin hơn trong giao tiếp.

• Cải thiện chức năng thị giác: Tăng khả năng nhìn hai mắt, giảm nguy cơ nhược thị.

• Hỗ trợ phát triển trí tuệ và tâm lý: Trẻ không còn bị mặc cảm, dễ hòa nhập với bạn bè.

• Hiệu quả lâu dài: Một ca phẫu thuật thành công có thể mang lại kết quả bền vững.

Chăm sóc trẻ sau phẫu thuật lác

Để đạt kết quả tốt, phụ huynh cần lưu ý:

• Giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, nhỏ thuốc đúng hướng dẫn.

• Hạn chế để trẻ dụi mắt hoặc vận động mạnh trong 1 – 2 tuần đầu.

• Cho trẻ tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi sự phục hồi.

• Trong một số trường hợp, trẻ vẫn cần kết hợp đeo kính hoặc tập thị giác sau mổ.

Kết luận

Phẫu thuật lác trẻ em không chỉ giúp cải thiện tính thẩm mỹ mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và phát triển thị lực hai mắt cho trẻ. Việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách sẽ giúp con có đôi mắt sáng khỏe, tương lai tự tin hơn.

Nếu phụ huynh nhận thấy con có biểu hiện mắt lệch, mắt nhìn không đồng đều, hãy liên hệ ngay hotline 0866 084 828 để đặt lịch hẹn thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.