Dịch kính là gì?

Dịch kính là một khối gel trong suốt, chiếm khoảng 2/3 thể tích nhãn cầu, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì thị lực. Bộ phận này nằm ở khoang sau của mắt, ngay giữa thủy tinh thể và võng mạc.

Dịch kính không chỉ giúp giữ vững cấu trúc nhãn cầu mà còn là môi trường dẫn truyền ánh sáng đi qua, đưa hình ảnh tới võng mạc để não bộ xử lý. Nhờ vậy, chúng ta mới có thể nhìn thấy thế giới một cách rõ nét.

Cấu tạo và vai trò của dịch kính

Cấu tạo

Thành phần dịch kính chủ yếu là 98–99% nước, phần còn lại bao gồm collagen, acid hyaluronic và một lượng nhỏ protein hòa tan. Chính cấu trúc đặc biệt này giúp dịch kính trong suốt và đàn hồi.

Vai trò

– Duy trì hình dạng nhãn cầu: Giúp mắt ổn định và tránh biến dạng.

– Bảo vệ võng mạc: Giảm chấn động khi mắt chịu tác động bên ngoài.

– Dẫn truyền ánh sáng: Cho phép hình ảnh đi qua mà không bị tán xạ, đảm bảo chất lượng thị lực.

Các bệnh lý thường gặp ở dịch kính

Đục dịch kính

Đục dịch kính là tình trạng dịch kính bị thoái hóa và hình thành các vẩn đục. Người bệnh thường có cảm giác xuất hiện “ruồi bay” – những đốm đen lơ lửng trước mắt. Bệnh thường gặp ở người trên 50 tuổi, người có tiểu đường hoặc cao huyết áp.

Bong dịch kính sau

Bong dịch kính sau xảy ra khi dịch kính tách khỏi võng mạc, thường do quá trình lão hóa. Triệu chứng đặc trưng là chớp sáng và ruồi bay nhiều hơn bình thường. Nếu không được phát hiện kịp thời, tình trạng này có thể kéo theo nguy cơ rách võng mạc.

Xuất huyết dịch kính

Xuất huyết dịch kính là khi máu chảy vào khoang dịch kính do rách võng mạc, chấn thương hoặc biến chứng bệnh võng mạc đái tháo đường. Bệnh nhân thường đột ngột giảm thị lực nghiêm trọng.

Viêm dịch kính

Viêm dịch kính thường xảy ra do nhiễm trùng, biến chứng sau phẫu thuật hoặc do bệnh toàn thân. Triệu chứng gồm đau nhức, nhìn mờ và có thể kèm theo mủ trong mắt nếu nhiễm trùng nặng.

Triệu chứng cảnh báo bệnh lý dịch kính

Khi gặp vấn đề về dịch kính, người bệnh có thể nhận thấy:

– Các đốm đen lơ lửng (ruồi bay) trước mắt.

– Xuất hiện chớp sáng bất thường.

– Giảm thị lực, nhìn mờ như có màn sương che phủ.

– Hình ảnh biến dạng, thấy bóng mờ.

Nếu xuất hiện những dấu hiệu này, cần đi khám mắt ngay để tránh nguy cơ biến chứng nặng.

Chẩn đoán bệnh lý dịch kính

Các phương pháp chẩn đoán hiện nay bao gồm:

– Khám mắt bằng đèn khe: Kiểm tra trực tiếp tình trạng dịch kính và võng mạc.

– Siêu âm nhãn cầu: Giúp phát hiện xuất huyết dịch kính hoặc bong võng mạc.

– Chụp OCT võng mạc – dịch kính: Đánh giá chi tiết cấu trúc và các tổn thương.

Phương pháp điều trị các bệnh về dịch kính

Điều trị nội khoa

Các trường hợp nhẹ có thể được dùng thuốc nhỏ mắt, bổ sung vitamin chống oxy hóa hoặc các dưỡng chất bảo vệ mắt. Tuy không thể loại bỏ hoàn toàn bệnh lý dịch kính nhưng có tác dụng làm chậm quá trình thoái hóa và cải thiện triệu chứng.

Điều trị bằng laser

Áp dụng cho những trường hợp có rách võng mạc liên quan đến bong dịch kính sau. Laser giúp tạo sẹo dính, ngăn máu và dịch lan rộng, bảo vệ võng mạc.

Phẫu thuật cắt dịch kính (vitrectomy)

Trong các tình trạng nặng như xuất huyết dịch kính, viêm dịch kính nặng, bong võng mạc, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt dịch kính. Đây là phương pháp loại bỏ dịch kính bất thường và thay thế bằng dung dịch chuyên dụng. Phẫu thuật giúp lấy lại tầm nhìn và ngăn biến chứng mù lòa.

Cách phòng ngừa bệnh lý dịch kính

– Khám mắt định kỳ: Sau tuổi 40 nên kiểm tra mắt ít nhất mỗi năm một lần.

– Kiểm soát bệnh toàn thân: Như tiểu đường, cao huyết áp – những yếu tố nguy cơ gây bệnh lý dịch kính mắt.

– Bảo vệ mắt khỏi chấn thương: Đeo kính bảo hộ khi lao động hoặc chơi thể thao.

– Dinh dưỡng đầy đủ: Bổ sung vitamin A, C, E và omega-3 để nuôi dưỡng võng mạc và dịch kính.

Dịch kính là bộ phận giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì thị lực. Khi dịch kính gặp các vấn đề như đục dịch kính, bong dịch kính sau, xuất huyết dịch kính, nếu không điều trị kịp thời có thể gây mất thị lực vĩnh viễn.

Do đó, việc khám mắt định kỳ, phát hiện sớm và điều trị đúng cách là chìa khóa để bảo vệ đôi mắt sáng khỏe suốt đời.