1. Cắt củng mạc sâu là gì?

Cắt củng mạc sâu (Deep Sclerectomy) là một trong những phương pháp phẫu thuật hiện đại điều trị tăng nhãn áp – bệnh lý nguy hiểm gây tổn thương thần kinh thị giác và có thể dẫn đến mù lòa nếu không kiểm soát kịp thời.

Khác với phẫu thuật cắt bè củng mạc truyền thống, cắt củng mạc sâu là một phẫu thuật không xuyên thủng, nghĩa là không tạo đường thông trực tiếp vào tiền phòng. Thay vào đó, bác sĩ sẽ bóc tách lớp củng mạc sâu và màng bè ngoài, giúp cải thiện dòng chảy thủy dịch ra ngoài, từ đó giảm nhãn áp một cách bền vững và an toàn hơn.

2. Tại sao cần phẫu thuật cắt củng mạc sâu?

Tăng nhãn áp có thể được kiểm soát bằng thuốc nhỏ mắt, laser hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp:

• Thuốc nhỏ mắt không còn hiệu quả hoặc gây tác dụng phụ.

• Bệnh tiến triển nặng, nhãn áp tăng cao khó kiểm soát.

• Thị trường thị giác tiếp tục thu hẹp dù đã điều trị nội khoa.

Khi đó, cắt củng mạc sâu là lựa chọn tối ưu giúp hạ nhãn áp ổn định, giảm nguy cơ tổn thương thị giác vĩnh viễn.

3. Ưu điểm của cắt củng mạc sâu

So với cắt bè củng mạc truyền thống, phẫu thuật cắt củng mạc sâu có nhiều ưu điểm nổi bật:

• Ít biến chứng hơn: không mở thông trực tiếp vào tiền phòng nên hạn chế nguy cơ xẹp tiền phòng, nhiễm trùng, xuất huyết.

• Hiệu quả hạ nhãn áp bền vững: cải thiện lưu thông thủy dịch nhờ tái tạo đường thoát tự nhiên.

• Bảo tồn cấu trúc mắt: kỹ thuật tinh vi giúp duy trì giải phẫu ổn định.

• Tỷ lệ thành công cao khi thực hiện tại các cơ sở nhãn khoa chuyên sâu.

4. Đối tượng chỉ định cắt củng mạc sâu

Bác sĩ sẽ xem xét chỉ định phẫu thuật trong các trường hợp:

• Bệnh nhân tăng nhãn áp góc mở nguyên phát không đáp ứng điều trị thuốc hoặc laser.

• Một số trường hợp tăng nhãn áp thứ phát (sau chấn thương, sau phẫu thuật).

• Người bệnh cần duy trì nhãn áp ổn định lâu dài nhưng không phù hợp với phẫu thuật cắt bè.

Không phải tất cả bệnh nhân đều phù hợp với kỹ thuật này, vì vậy việc khám chuyên khoa tăng nhãn áp là rất cần thiết để được tư vấn chính xác.

5. Quy trình phẫu thuật cắt củng mạc sâu

Quy trình phẫu thuật diễn ra theo các bước cơ bản sau:

🔹 Chuẩn bị trước mổ

• Bệnh nhân được thăm khám toàn diện: đo nhãn áp, thị trường, soi đáy mắt, OCT gai thị.

• Xét nghiệm máu, kiểm tra tim mạch để đảm bảo đủ điều kiện phẫu thuật.

🔹 Tiến hành phẫu thuật

• Gây tê tại chỗ.

• Bác sĩ tạo vạt củng mạc nông, tiếp đó là vạt củng mạc sâu.

• Loại bỏ lớp màng bè ngoài, tạo “cửa sổ” mỏng giúp thủy dịch thoát ra ngoài qua màng Descemet.

• Đặt chất chống sẹo (Mitomycin-C hoặc 5-FU) nếu cần thiết để hạn chế xơ hóa.

• Khâu đóng vạt củng mạc và kết mạc.

🔹 Sau mổ

• Theo dõi nhãn áp và hình thành bọng lọc.

• Bệnh nhân được dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm tại chỗ.

Thời gian phẫu thuật thường kéo dài khoảng 30 – 45 phút.

6. Kết quả sau cắt củng mạc sâu

Nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ thành công của phẫu thuật cắt củng mạc sâu đạt trên 70–85% sau 5 năm, đặc biệt hiệu quả với tăng nhãn áp góc mở nguyên phát.

Bệnh nhân sau mổ thường ghi nhận:

• Nhãn áp giảm rõ rệt, ổn định lâu dài.

• Giảm phụ thuộc vào thuốc nhỏ mắt.

• Thị lực được bảo tồn, hạn chế tiến triển mất thị trường.

7. Biến chứng có thể gặp

Dù an toàn hơn cắt bè củng mạc, nhưng cắt củng mạc sâu vẫn có thể gặp một số biến chứng như:

• Nhãn áp hạ quá mức (hiếm).

• Tái phát tăng nhãn áp do xơ hóa bọng lọc.

• Xuất huyết tiền phòng nhẹ.

• Thủng màng Descemet trong lúc phẫu thuật.

Tuy nhiên, với phẫu thuật viên có kinh nghiệm và theo dõi sát sau mổ, biến chứng được kiểm soát tốt.

8. Chăm sóc sau cắt củng mạc sâu

Để đạt kết quả tối ưu, bệnh nhân cần lưu ý:

• Dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm theo chỉ định.

• Tránh dụi mắt, vận động mạnh trong 2–3 tuần đầu.

• Tái khám định kỳ để bác sĩ kiểm tra nhãn áp và bọng lọc.

• Báo ngay cho bác sĩ khi có triệu chứng bất thường: đau nhức, nhìn mờ đột ngột, đỏ mắt nhiều.

Cắt củng mạc sâu là kỹ thuật tiên tiến trong điều trị tăng nhãn áp, mang lại hiệu quả hạ nhãn áp lâu dài và hạn chế biến chứng so với phẫu thuật truyền thống. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp cần dựa trên đánh giá của bác sĩ chuyên khoa tăng nhãn áp.

👉 Nếu bạn đang điều trị tăng nhãn áp và được khuyên nên phẫu thuật, hãy tham khảo ý kiến tại các bệnh viện mắt uy tín để được tư vấn và thực hiện cắt củng mạc sâu an toàn, hiệu quả.

📞 Liên hệ ngay Hotline 0866 084 828 để được tư vấn chi tiết và đặt lịch khám tại Bệnh viện Mắt Ánh Dương – nơi hội tụ đội ngũ bác sĩ nhãn khoa hàng đầu, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo kết quả điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.