Đôi mắt được ví như “cửa sổ tâm hồn” – là cơ quan cảm nhận thị giác vô cùng quan trọng, giúp con người kết nối với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, mắt cũng rất dễ bị tổn thương bởi các tật khúc xạ và bệnh lý thị giác. Những rối loạn này không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Việc hiểu rõ các tật của mắt giúp bạn chủ động trong việc chăm sóc, bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh, đồng thời ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp tổng quan về những tật mắt phổ biến nhất hiện nay, bao gồm nguyên nhân, biểu hiện và các phương pháp điều trị hiệu quả.

I. Các Tật Của Mắt Phổ Biến Hiện Nay

1. Cận thị (Myopia)

Cận thị là tật khúc xạ phổ biến nhất, khiến người bệnh nhìn rõ các vật ở gần nhưng lại mờ khi nhìn xa. Cận thị thường khởi phát từ thời niên thiếu, đặc biệt phổ biến ở học sinh, sinh viên và người làm việc văn phòng do thường xuyên đọc sách hoặc sử dụng máy tính, điện thoại trong thời gian dài. Nguyên nhân có thể đến từ yếu tố di truyền, môi trường học tập không đủ ánh sáng hoặc thói quen sinh hoạt không hợp lý.

2. Viễn thị (Hyperopia)

Trái ngược với cận thị, người bị viễn thị thường gặp khó khăn khi nhìn gần, còn nhìn xa thì rõ hơn. Tuy nhiên, nếu độ viễn cao, cả hai khoảng cách đều có thể bị ảnh hưởng. Viễn thị có thể gặp ở cả trẻ nhỏ lẫn người lớn tuổi và thường gây ra cảm giác nhức mắt, mỏi mắt khi đọc sách, học tập hay làm việc gần.

3. Loạn thị (Astigmatism)

Loạn thị khiến hình ảnh trở nên méo mó hoặc nhòe mờ ở cả khoảng cách gần và xa do bề mặt giác mạc không đều. Tật này ảnh hưởng đến khả năng tập trung và thường đi kèm với các triệu chứng như mỏi mắt, nhức đầu sau khi nhìn tập trung trong thời gian dài. Nếu không điều chỉnh bằng kính hoặc các phương pháp điều trị phù hợp, loạn thị có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực và chất lượng sống.

4. Lão thị (Presbyopia)

Lão thị là hiện tượng mắt mất dần khả năng điều tiết khi nhìn gần, thường bắt đầu xuất hiện sau tuổi 40. Người bị lão thị gặp khó khăn khi đọc sách, xem điện thoại hoặc làm việc ở khoảng cách gần, thường phải đưa vật ra xa mới nhìn rõ. Nguyên nhân chính là do sự thoái hóa tự nhiên của thể thủy tinh theo thời gian.

5. Nhược thị (Amblyopia)

Nhược thị là tình trạng suy giảm thị lực ở một hoặc hai mắt mà không thể điều chỉnh hoàn toàn bằng kính thuốc. Đây là một trong những tật mắt nguy hiểm, thường xuất hiện ở trẻ nhỏ nếu có sự chênh lệch khúc xạ quá lớn giữa hai mắt, hoặc do các bệnh lý như lác mắt không được can thiệp kịp thời. Nếu phát hiện muộn, nhược thị có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

II. Dấu Hiệu Nhận Biết Các Tật Của Mắt

Những dấu hiệu thường gặp khi mắt gặp vấn đề bao gồm: nheo mắt khi nhìn xa hoặc gần, dụi mắt thường xuyên, cúi sát vào sách vở, cảm giác mỏi mắt hoặc đau đầu sau khi học tập, làm việc hoặc dùng thiết bị số. Trẻ em có thể biểu hiện bằng việc học tập giảm sút, mất tập trung, thường xuyên kêu đau mắt nhưng không rõ lý do. Những dấu hiệu này tuy nhỏ nhưng lại là chỉ báo quan trọng của các tật mắt tiềm ẩn.

III. Nguyên Nhân Gây Ra Các Tật Mắt

Có nhiều yếu tố gây ra các tật của mắt, bao gồm:

• Di truyền: Trẻ có cha mẹ bị cận, loạn hoặc viễn thị thường có nguy cơ cao mắc các tật khúc xạ tương tự.
• Thói quen sinh hoạt sai cách: Học tập, làm việc trong điều kiện thiếu ánh sáng, ngồi sai tư thế, dùng mắt quá mức mà không nghỉ ngơi đúng cách đều gây tổn thương thị lực.
• Thiếu vận động ngoài trời: Trẻ em hiện nay ít tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên, điều này góp phần làm tăng nguy cơ cận thị.
• Lão hóa tự nhiên: Là nguyên nhân chủ yếu gây ra lão thị, xảy ra khi thể thủy tinh mất dần độ đàn hồi theo tuổi tác.

IV. Phương Pháp Điều Chỉnh Và Điều Trị Các Tật Của Mắt

1. Đeo kính thuốc

Đây là phương pháp phổ biến, an toàn và hiệu quả trong việc điều chỉnh tật khúc xạ. Tùy vào độ tật, bác sĩ sẽ kê đơn kính phù hợp. Kính gọng thích hợp cho mọi lứa tuổi và giúp cải thiện thị lực rõ rệt.

2. Kính áp tròng

Kính áp tròng mang tính thẩm mỹ cao và tiện lợi trong hoạt động thể thao hoặc sự kiện. Tuy nhiên, người dùng cần đảm bảo vệ sinh đúng cách để tránh nhiễm trùng hoặc kích ứng mắt.

3. Kính Ortho-K

Đây là kính áp tròng cứng, đeo vào ban đêm để định hình giác mạc, giúp trẻ có thể nhìn rõ vào ban ngày mà không cần kính. Đồng thời, Ortho-K còn có tác dụng làm chậm tiến triển cận thị ở trẻ em nếu được bác sĩ chỉ định đúng cách.

4. Phẫu thuật khúc xạ

Các phương pháp như Lasik, Femto, ReLEx Smile, Smart Surf, Xóa cận AI độc bản là giải pháp lâu dài cho người trên 18 tuổi đã ổn định độ. Phẫu thuật giúp loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào kính, cải thiện chất lượng sống một cách đáng kể.

V. Cách Phòng Ngừa Các Tật Của Mắt

Phòng bệnh hơn chữa bệnh – để giảm nguy cơ mắc các tật khúc xạ, bạn nên:

• Giữ tư thế ngồi học và làm việc đúng cách, tránh cúi gằm quá sát.
• Thực hiện nguyên tắc 20-20-20 khi làm việc với màn hình: sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, nghỉ 20 giây và nhìn ra xa 6 mét.
• Hạn chế dùng thiết bị điện tử quá lâu, đặc biệt ở trẻ nhỏ.
• Khám mắt định kỳ từ 6 tháng đến 1 năm/lần để theo dõi thị lực thường xuyên.
• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, C, E và tăng cường thời gian hoạt động ngoài trời.

VI. Khám Và Điều Trị Tật Mắt Ở Đâu Uy Tín?

Bệnh viện Mắt Ánh Dương là một trong những trung tâm nhãn khoa hàng đầu tại Việt Nam, chuyên sâu về điều trị các tật của mắt. Với hệ thống công nghệ hiện đại như VisuMax 800, Optos California, cùng đội ngũ bác sĩ có hơn 30 năm kinh nghiệm, bệnh viện đã điều trị thành công cho hàng nghìn ca mỗi năm.

Hiện tại, bệnh viện đang triển khai chương trình ưu đãi đặc biệt: phẫu thuật xóa cận bằng công nghệ AI độc bản chỉ từ 15 triệu đồng (giá gốc 30 triệu). Đây là cơ hội lý tưởng để bạn lấy lại đôi mắt sáng khỏe, tự tin hơn trong học tập và công việc.

VII. Kết Luận

Các tật của mắt nếu không được phát hiện và điều chỉnh kịp thời sẽ để lại hậu quả lâu dài, thậm chí không thể phục hồi. Việc nắm rõ từng loại tật, hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn bảo vệ thị lực một cách chủ động và bền vững.

Đừng chủ quan với những thay đổi nhỏ ở mắt – khám mắt định kỳ và chăm sóc đúng cách chính là cách đơn giản nhất để giữ đôi mắt sáng khỏe cả đời.