Đục thể thủy tinh tuổi già là một trong những bệnh lý phổ biến nhất ở người cao tuổi, chiếm hơn 50% các trường hợp suy giảm thị lực nghiêm trọng trên 60 tuổi.
Bệnh tiến triển chậm, âm thầm và có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Tin vui là đục thủy tinh thể do tuổi tác hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị triệt để bằng phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo hiện đại.
Đục thể thủy tinh tuổi già là gì?
Đục thể thủy tinh tuổi già là tình trạng thủy tinh thể – thấu kính trong suốt bên trong mắt – bị mờ đục dần theo thời gian, làm giảm khả năng truyền ánh sáng đến võng mạc và khiến hình ảnh trở nên mờ, nhòe.
Bệnh thường xuất hiện sau 60 tuổi, tiến triển chậm nhưng liên tục theo tuổi tác.
Là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể phòng ngừa được, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai mắt, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày, khả năng di chuyển và giao tiếp của người cao tuổi.
Nguyên nhân gây đục thể thủy tinh ở người già
1. Quá trình lão hóa tự nhiên
Theo tuổi tác, các protein trong thủy tinh thể bị oxy hóa và kết tụ lại, làm mất đi độ trong suốt tự nhiên. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây đục thủy tinh thể ở người lớn tuổi.
2. Yếu tố di truyền và cơ địa
Những người có tiền sử gia đình bị đục thủy tinh thể thường có nguy cơ mắc bệnh sớm hơn, do yếu tố di truyền và cấu trúc tế bào mắt nhạy cảm hơn với quá trình lão hóa.
3. Bệnh lý toàn thân
Các bệnh như tiểu đường, tăng huyết áp, tim mạch, rối loạn chuyển hóa làm rối loạn dinh dưỡng của thủy tinh thể, đẩy nhanh quá trình đục.
4. Tác động môi trường và lối sống
Tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời, hút thuốc lá, uống rượu bia, dinh dưỡng kém đều góp phần thúc đẩy đục thủy tinh thể sớm.
Người thường xuyên làm việc ngoài trời hoặc tiếp xúc với ánh sáng mạnh mà không bảo vệ mắt có nguy cơ cao hơn.
Triệu chứng của đục thể thủy tinh tuổi già
Các triệu chứng đục thủy tinh thể tuổi già ban đầu thường nhẹ và dễ bị bỏ qua, nhưng sẽ tiến triển rõ dần theo thời gian:
Nhìn mờ, như có lớp sương hoặc khói mỏng che trước mắt.
Khó nhận diện gương mặt, đọc chữ nhỏ, xem tivi.
Lóa mắt khi ra nắng hoặc lái xe ban đêm.
Nhìn đôi (song thị) ở một hoặc cả hai mắt.
Phải thay kính nhiều lần nhưng thị lực không cải thiện.
💬 Nếu người cao tuổi thường xuyên kêu “mắt mờ dần”, “nhìn tối đi”, rất có thể đang mắc đục thể thủy tinh tuổi già và cần được khám sớm.
Ảnh hưởng của đục thể thủy tinh đến cuộc sống người cao tuổi
Bệnh đục thể thủy tinh tuổi già không chỉ gây giảm thị lực mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến thể chất và tinh thần của người bệnh:
Hạn chế khả năng đi lại, sinh hoạt độc lập.
Tăng nguy cơ té ngã, chấn thương, tai nạn giao thông.
Giảm chất lượng cuộc sống, dễ rơi vào trạng thái trầm cảm, cô đơn.
Mất niềm vui trong giao tiếp và các hoạt động thường ngày.
Cách chẩn đoán đục thể thủy tinh tuổi già
Để xác định chính xác mức độ bệnh, bác sĩ nhãn khoa sẽ thực hiện:
Khám mắt tổng quát: kiểm tra thị lực, phản xạ đồng tử.
Soi đèn khe (Slit-lamp): quan sát mức độ mờ đục của thủy tinh thể.
Đo khúc xạ – đo thị lực: đánh giá mức giảm thị lực.
Chụp OCT hoặc siêu âm mắt: trong trường hợp không quan sát rõ đáy mắt để loại trừ bệnh lý khác.
Phương pháp điều trị đục thể thủy tinh tuổi già
1. Điều trị nội khoa (chỉ hỗ trợ)
Bổ sung vitamin A, C, E, lutein, zeaxanthin, các chất chống oxy hóa.
Thuốc nhỏ mắt đặc hiệu có thể giúp làm chậm tiến triển bệnh ở giai đoạn sớm.
Tuy nhiên, không có thuốc nào làm trong lại thủy tinh thể đã bị đục – vì vậy đây chỉ là biện pháp tạm thời.
2. Phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo – phương pháp duy nhất hiệu quả
Phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo là giải pháp điều trị triệt để giúp người cao tuổi lấy lại thị lực rõ ràng.
Phẫu thuật Phaco (mổ đục thủy tinh thể bằng Phaco)
Sử dụng sóng siêu âm tán nhuyễn thủy tinh thể đục rồi hút ra và thay bằng thủy tinh thể nhân tạo (IOL) trong suốt.
Ưu điểm: thời gian mổ nhanh (10–15 phút/mắt), không đau, không cần nằm viện, hồi phục thị lực sau 1–2 ngày.
Phẫu thuật Femtosecond Laser
Ứng dụng tia laser chính xác cao hỗ trợ bóc tách, rạch bao và định vị thủy tinh thể nhân tạo.
Giúp giảm chấn thương mô, an toàn và hồi phục nhanh hơn so với Phaco thông thường.
Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ nhìn rõ trở lại, giảm chói sáng và có thể sinh hoạt bình thường chỉ sau vài ngày.
Cách phòng ngừa đục thể thủy tinh tuổi già
Phòng ngừa đục thủy tinh thể do tuổi tác không chỉ giúp bảo vệ thị lực mà còn duy trì chất lượng sống ở tuổi trung niên và cao tuổi:
Đeo kính chống tia UV khi ra ngoài trời nắng.
Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là rau xanh, trái cây, cá biển, các loại hạt giàu omega-3.
Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.
Kiểm soát tốt bệnh lý nền: tiểu đường, huyết áp, tim mạch.
Khám mắt định kỳ mỗi 6–12 tháng/lần sau tuổi 50 để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Kết luận
Đục thể thủy tinh tuổi già là bệnh lý phổ biến, tiến triển âm thầm nhưng hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm.
Phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo là phương pháp an toàn, triệt để và phục hồi thị lực nhanh nhất hiện nay.
👉 Lời khuyên: Người cao tuổi nên khám mắt định kỳ, lắng nghe sự thay đổi của thị lực và lựa chọn bệnh viện mắt uy tín để được tư vấn, theo dõi và điều trị kịp thời — giúp giữ đôi mắt sáng, tinh anh và khỏe mạnh dài lâu.
