1. Bong hắc mạc là gì?

Bong hắc mạc là tình trạng lớp hắc mạc – một lớp mô giàu mạch máu nằm giữa võng mạc và củng mạc – bị tách ra khỏi vị trí bình thường. Đây là biến chứng nhãn khoa nguy hiểm, thường gặp sau các phẫu thuật nội nhãn như cắt dịch kính, cắt bè củng mạc, hoặc chấn thương mắt nặng.

Khi bong hắc mạc xảy ra, người bệnh có thể bị:

• Mất thị lực đột ngột.

• Đau nhức mắt dữ dội.

• Giảm tiền phòng (khoang trước của mắt).

• Nhãn áp thấp bất thường.

Nếu không được xử trí kịp thời bằng phẫu thuật điều trị bong hắc mạc, nguy cơ teo nhãn cầu và mù lòa là rất cao.

2. Nguyên nhân gây bong hắc mạc

Một số nguyên nhân chính có thể dẫn đến tình trạng này:

• Hạ nhãn áp đột ngột sau phẫu thuật cắt bè củng mạc hoặc cắt củng mạc sâu.

• Vỡ mạch máu hắc mạc do chấn thương hoặc phẫu thuật nội nhãn.

• Tăng áp lực tĩnh mạch hắc mạc trong các bệnh toàn thân (tăng huyết áp, rối loạn đông máu).

• Biến chứng sau cắt dịch kính hoặc các phẫu thuật võng mạc – thủy tinh thể phức tạp.

3. Khi nào cần phẫu thuật điều trị bong hắc mạc?

Không phải tất cả các trường hợp bong hắc mạc đều cần mổ ngay. Bác sĩ sẽ theo dõi và quyết định chỉ định phẫu thuật dựa trên:

• Bong hắc mạc lan rộng, tiến triển nhanh.

• Bong kèm xuất huyết dưới hắc mạc nhiều.

• Tiền phòng xẹp, nhãn áp quá thấp, nguy cơ teo nhãn cầu.

• Điều trị nội khoa không cải thiện.

Trong các tình huống trên, phẫu thuật điều trị bong hắc mạc là lựa chọn duy nhất giúp phục hồi cấu trúc nhãn cầu và giữ lại thị lực cho bệnh nhân.

4. Quy trình phẫu thuật điều trị bong hắc mạc

Phẫu thuật bong hắc mạc được thực hiện trong điều kiện vô khuẩn tuyệt đối, với các bước cơ bản như sau:

🔹 Chuẩn bị trước mổ

• Siêu âm mắt, soi đáy mắt để đánh giá mức độ bong và vị trí xuất huyết.

• Kiểm tra nhãn áp và tình trạng toàn thân.

• Xét nghiệm máu, tim mạch để đảm bảo an toàn gây mê/gây tê.

🔹 Tiến hành phẫu thuật

• Gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân.

• Bác sĩ rạch củng mạc tại vị trí bong hắc mạc để dẫn lưu dịch/ máu tụ dưới hắc mạc.

• Kết hợp cắt dịch kính và bơm khí hoặc dầu silicone nội nhãn nhằm tái lập hình dạng nhãn cầu, đẩy hắc mạc áp về vị trí ban đầu.

• Kiểm tra và xử lý các vết rách võng mạc (nếu có).

🔹 Sau phẫu thuật

• Nhãn áp dần ổn định trở lại.

• Bệnh nhân được theo dõi tại viện 1–2 ngày trước khi xuất viện.

5. Kết quả sau phẫu thuật bong hắc mạc

Mục tiêu chính của phẫu thuật là:

• Khôi phục giải phẫu nhãn cầu.

• Ngăn ngừa teo nhãn cầu.

• Bảo tồn tối đa thị lực còn lại.

Tuy nhiên, thị lực sau cùng còn phụ thuộc nhiều vào:

• Mức độ bong và xuất huyết dưới hắc mạc.

• Tình trạng võng mạc trước khi phẫu thuật.

• Bệnh lý mắt kèm theo (tăng nhãn áp, bệnh võng mạc tiểu đường).

Ở những ca được mổ sớm, tiên lượng thị lực sẽ khả quan hơn.

6. Biến chứng có thể gặp

Phẫu thuật điều trị bong hắc mạc là thủ thuật phức tạp, có thể gặp một số biến chứng như:

• Bong võng mạc tái phát.

• Xuất huyết dịch kính.

• Tăng nhãn áp sau mổ.

• Viêm nội nhãn (hiếm gặp nhưng nặng nề).

Chính vì vậy, người bệnh cần lựa chọn bệnh viện mắt chuyên khoa sâu với đội ngũ bác sĩ nhiều kinh nghiệm trong phẫu thuật võng mạc – dịch kính.

7. Chăm sóc sau phẫu thuật điều trị bong hắc mạc

Để đảm bảo kết quả tốt, bệnh nhân cần:

• Tuân thủ chế độ thuốc theo đơn: kháng sinh, kháng viêm, hạ nhãn áp.

• Tránh vận động mạnh, cúi người đột ngột, mang vác nặng.

• Giữ tư thế đầu theo hướng dẫn của bác sĩ (nếu có bơm khí/dầu nội nhãn).

• Tái khám định kỳ để theo dõi nhãn áp và võng mạc.

Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như: đau nhức nhiều, mắt đỏ, chớp sáng, thấy màn đen che trước mắt, cần đến ngay bệnh viện để xử trí kịp thời.

Phẫu thuật điều trị bong hắc mạc là phương pháp cần thiết và cấp cứu trong nhiều trường hợp, giúp bảo tồn nhãn cầu và ngăn ngừa mù lòa. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời là yếu tố quan trọng quyết định kết quả thị lực sau cùng.

👉 Nếu bạn hoặc người thân đang gặp biến chứng sau mổ mắt, hãy đến Bệnh viện Mắt Ánh Dương để được các bác sĩ chuyên khoa võng mạc – dịch kính thăm khám và đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất. Liên hệ Hotline 0866 084 828 để được tư vấn chi tiết và đặt lịch khám ngay hôm nay.